ممکن است در یک جمعی قرار داشته باشید که یک جمله خنده‌دار گفته می‌شود. شما دوست دارید با تمام وجود خود بخندید اما مدام فکرتان درگیر این است که مبادا دیگران با خندیدن شما متوجه ناهنجاری دندان‌هایتان شوند. ممکن است چنین عکس‌العملی در نگاه دیگران نباشد اما ذهن زیبایی‌شناسانه ما دوست دارد تا در هر شرایطی در دید دیگران زیبا به نظر برسیم. در همین راستا برای این که ناهنجاری دندان‌هایمان را درست کنیم یکی از بهترین روش‌ها استفاده از ارتودنسی است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با مفاهیم مربوط با این روش درمانی آشنا شوید.
ارتودنسی چیست؟
در موارد متعددی پیش‌آمده است که دندان‌های ما شکل نامناسبی به خود گرفته باشد. فاصله زیاد بین دندان‌ها، کج شدن آن‌ها و همچنین تجمیع تعداد زیادی از دندان‌ها در یک سمت می‌تواند علاوه بر ایجاد مشکلات مختلف مانند جویدن غذا، در کاهش زیبایی ما نیز تأثیرگذار باشد. خوشبختانه در چندین دهه اخیر می‌توان مشکلات ذکر شده را از طریق ارتودنسی برطرف کرد. در این روش دندان‌پزشکان با استفاده از براکت (بریس) و سیم تلاش می‌کنند تا جایگاه نامرتب دندان‌ها را اصلاح کنند.
ارتودنسی دندان چه‌قدر طول می‌کشد؟
زمان موردنیاز برای اصلاح دندان‌ها بستگی به نوع مشکل دندان شما دارد. برای برخی افراد یک سال زمان لازم است تا دندان‌ها ارتودنسی شوند اما برخی دیگر به ۴ سال زمان نیاز دارند. وجود بیماری‌های زمینه‌ای و عدم همکاری بیماران در انجام ارتودنسی در زمان مناسب نیز می‌تواند طول دوران درمان را افزایش دهد. در مجموع مواردی از قبیل سن، شدت ناهنجاری دندان و فک، استفاده از انواع مختلف ارتودنسی می‌تواند بر روی مدت‌زمان نقاهت تأثیرگذار باشد.
مزایای ارتودنسی چیست؟
به‌طورکلی با استفاده از ارتودنسی می‌توانید از مزایای زیر بهره‌مند شوید.
- جویدن غذا را آسان می‌کند.
- احتمال پوسیدگی دندان‌ها را کاهش می‌دهد.
- فعالیت‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان را برای شما آسان‌تر می‌کند.
- طول عمر دندان‌ها افزایش میابد.
- زیبایی لبخند و دندان‌های شما را افزایش می‌دهد.
- الگوی طبیعی رشد دندان‌ها و فک را منظم می‌کند.
معایب ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی نیز مانند بسیاری از روش‌های دیگر علاوه بر مزایا معایبی نیز دارد. معایب ارتودنسی شامل موارد زیر است.
- امکان دارد تا ناهنجاری‌های دندان پس از ارتودنسی نیز ایجاد شوند. به‌منظور جلوگیری از انجام این کار بهتر است ارتودنسی در زمان رشد انجام شود. همچنین باید به دندان‌پزشکان ماهر و باتجربه مراجعه کنید.
- احتمال دارد دردهای جزئی توسط براکت‌ها در روزهای نخستین انجام ارتودنسی ایجاد شود.
- آسیب و زخم ممکن است توسط بریس های فلزی در دهان به دلیل کیفیت پایین آن‌ها یا دست‌کاری خودمان به وجود بیاید.
- فرایند درمان طولانی است.
- ایجاد تورم و پوسیدگی ممکن است در اثر فشار زیاد سیم و براکت‌ها به وجود بیاید. این فرایند برای زمانی است که فرایند ارتودنسی را دندانپزشک به‌صورت اصولی انجام ندهد.
- اگر بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید نیز امکان ایجاد پوسیدگی دندان‌ها در زمان ارتودنسی وجود دارد. در این زمان ممکن است که تکه‌های مواد غذایی و خوراکی بین براکت‌ها گیر کنند و همین امر در اثر گذر زمان موجب پوسیدگی دندان‌ها شود.
- ممکن است ریشه‌های دندان‌ها در اثر ارتودنسی کوتاه شوند. این امر می‌تواند موجب خراب‌شدن دندان‌ها شود. اگرچه این آسیب بسیار کم اتفاق می‌افتد و بیشتر بین افرادی که از پیش دندان‌های خراب داشته‌اند رخ می‌دهد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم پیش ازآنجا ارتودنسی ابتدا دندان‌های آسیب‌دیده درست شوند. افرادی که آسم دارند نیز مستعد کوتاه‌شدن ریشه‌های دندان هستند.
چرا به ارتودنسی دندان نیاز داریم؟
فارغ از موارد زیبایی که درباره آن صحبت کردیم بسیاری از مشکلات مختلف دهان و دندان می‌تواند در اثر ناهنجاری دندان‌ها به وجود بیاید. تراکم و تجمع دندان‌ها اغلب باعث می‌شود تا در زمان مسواک زدن به‌خوبی فرایند بهداشت دندان‌ها به‌خوبی صورت نگیرد. همین امر باعث می‌شود تا برخی از مواد غذایی بر روی دندان‌های متراکم باقی بماند. در نهایت نیز شاهد پوسیدگی آن‌ها هستیم. از مشکلات مختلف دیگری که در اثر عدم ارتودنسی ممکن است رخ بدهد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ایجاد مشکلات گوارشی
- عدم امکان شرایط مناسب برای خوب جویده شدن غذاها
- ایجاد مشکلات متعدد در لثه‌ها
- سردرد
- گردن درد
- شانه درد
- فاصله بین دندان‌ها
- کج بودن دندان‌ها
- قرار داشتن دندان‌های فک بالا بر روی دندان‌های فک پایین که به‌اصطلاح اوربایت به آن می‌گویند.
- قرار داشتن فک پایین بر روی فک بالا که در اصطلاح آندربایت نامیده می‌شود
نحوه انجام ارتودنسی به چه شکل است؟
مراحل انجام ارتودنسی به شرح زیر است.
- ابتدا تمامی دندان‌های شما باید مورد معاینه و بررسی دندانپزشک قرار بگیرد. در صورت آسیب دندان‌ها، ابتدا مشکل آن‌ها برطرف می‌شود.
- به‌منظور انجام ارتودنسی قالب‌گیری انجام می‌شود.
- به‌منظور بررسی دقیق‌تر و انجام دقیق فرایند ارتودنسی، عکس‌های رادیولوژی OPG و عکس رنگی از دندان‌ها گرفته می‌شود.
- براکت‌ها در این مرحله بر روی دندان‌ها قرار داده می‌شود. نصب آن‌ها به‌طورکلی بین ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت طول می‌کشد. همچنین نوع نصب براکت‌ها بر اساس مدل‌های مختلف ارتودنسی تفاوت دارد. در این زمان باید درباره غذایی که می‌خورید نیز مراقب باشید. برخی از مواد خوراکی بهتر است در زمان ارتودنسی مصرف نشوند.
- پس از قراردادن براکت‌ها، جلساتی به‌صورت منظم برای بیمار تنظیم می‌شود تا به طور مداوم روند پیشرفت حرکات دندان بررسی می‌شود.
- در نهایت نیز براکت‌ها از دندان خارج شده و به‌جای آن نگهدارنده گذاشته می‌شود. لازم به ذکر است که استفاده از نگهدارنده‌ها پس از انجام ارتودنسی واجب است. امروزه جنس‌های مختلفی از نگهدارنده‌ها به‌صورت ثابت و متحرک در بازار وجود دارد که نحوه نصب آن‌ها نیز متفاوت است. در صورت عدم استفاده ممکن است دندان‌ها به حالت پیشین خود بازگردند.
چه سنی برای ارتودنسی مناسب است؟
به‌طورکلی شما در هر سنی می‌توانید خدمات مربوط به ارتودنسی را انجام دهید. البته انجام ارتودنسی در سنین پایین بیشتر توصیه می‌شود. معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند تا در سنین بین ۷ تا ۹ سال که شکل دندان‌ها مشخص می‌شود اقدام به انجام ارتودنسی کنید. زیرا در این سنین انعطاف بیشتری در استخوان‌های فک و دندان دیده می‌شود. در نتیجه فرایند درمان راحت‌تر است و مدت‌زمان کوتاه‌تری لازم است تا دندان‌ها به حالت هنجارمندی در بیایند. البته این مورد نباید شما را دلسرد کند. شما در سنین بالاتر نیز می‌توانید ارتودنسی را انجام دهید.
انواع مختلف ارتودنسی دندان
به‌طورکلی انواع مختلفی از ارتودنسی وجود دارد که بر اساس شرایط دندان‌های شما و مشورت با دندانپزشک می‌توانید مناسب‌ترین روش را برگزینید. مدل‌های مختلف ارتودنسی به شرح زیر است.
ارتودنسی متحرک
این مدل از ارتودنسی به دندان‌ها نمی‌چسبد. در واقع فاصله‌ای بین دندان و ارتودنسی وجود دارد. ارتودنسی متحرک به دو نوع مختلف تقسیم می‌شود. مدل اول ارتودنسی‌ها به‌منظور برطرف‌کردن ناهنجاری‌های دندان به کار می‌رود. در نوع دوم ارتودنسی متحرک از پیچ‌ها و فنرها به جهت بهبود ناهنجاری و مشکلات مربوط به فک استفاده می‌شود.
به‌طورکلی از ارتودنسی متحرک برای کودکان و نوجوانانی که به سن بلوغ نرسیده‌اند استفاده می‌شود. زیرا امکان جداکردن ارتودنسی متحرک از دندان‌ها به‌راحتی وجود دارد. کودکان می‌توانند ارتودنسی متحرک را هنگام غذا خوردن یا آشامیدن به‌راحتی از دهان خود خارج نمایند. انجام موارد بهداشتی نیز با استفاده از درآوردن ارتودنسی برای کودکان راحت‌تر است.
ارتودنسی ثابت
در ارتودنسی ثابت برخلاف ارتودنسی متحرک، براکت‌ها به دندان متصل می‌شود. استفاده از این نوع ارتودنسی منوط به این است که بررسی‌های دندانپزشکی را با موفقیت گذرانده باشید. این امر بدان معناست که باید مشخصات مختلف تأیید نماید که شما آماده استفاده از ارتودنسی ثابت هستید.
ارتودنسی سرامیکی
کارکرد ارتودنسی سرامیکی همانند ارتودنسی ثابت است. در واقع در ارتودنسی سرامیکی نیز براکت‌ها به دندان‌ها متصل هستند. مزیت ارتودنسی سرامیکی نسبت ارتودنسی ثابت در این است که به دلیل همرنگ بودن با دندان‌ها چندان مشخص نیست که ارتودنسی انجام شده است. درصورتی‌که روی زیبایی خود حساس هستید این موضوع می‌تواند کمک‌کننده باشد.
البته توصیه می‌شود که کودکان ارتودنسی سرامیکی را انجام ندهند. زیرا نگهداری از آن نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای است که ممکن است کودکان در انجام آن‌ها غفلت ورزند. یکی دیگر از معایب استفاده از ارتودنسی سرامیکی این است که میزان شکنندگی آن نسبت به ارتودنسی‌های ثابت و متحرک بیشتر است.
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی همان‌طور که از نام آن پیداست به شکلی است که هنگام لبخند زدن و حرف‌زدن چندان از نگاه دیگران مشخص نیست. براکت‌های ارتودنسی نامرئی یا لینگوال در لایه داخلی دندان‌ها قرار داده می‌شود. به همین دلیل به ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی پشت دندانی نیز می‌گویند. شایان‌ذکر است که قیمت این نوع از ارتودنسی به نسبت ارتودنسی‌های معمولی مانند متحرک و ثابت بالاتر است. البته سخت تمیزشدن توسط مسواک‌ها و ایجاد مشکلاتی در تلفظ واژگان را می‌توان از معایب ارتودنسی نامرئی دانست.
ارتودنسی دیمون
ارتودنسی دیمون نیز همانند روش سرامیکی از براکت‌های شفاف استفاده می‌شود تا چندان معلوم نباشد که ارتودنسی انجام داده‌اید. یکی از ویژگی‌های مثبت ارتودنسی دیمون، استفاده از سیم های متحرک است. این سیم‌ها قابلیت این را دارند تا به‌صورت خودکار میزان فشار بر روی دندان و فک‌ها را تنظیم نمایند.
ارتودنسی کوتاه‌مدت
همان‌طور که از نام آن می‌توان حدس زد، این مدل از ارتودنسی برای افرادی مناسب است که می‌خواهند در کمترین زمان ممکن و با کمترین درد فرایند ارتودنسی را انجام دهند. معمولاً این مدل برای مواردی استفاده می‌شود که ناهنجاری بین دندان‌ها خفیف باشد. این مدل از ارتودنسی به دو صورت نامرئی و سریع انجام می‌شود.
آیا ارتودنسی درد دارد؟
به‌طورکلی اوایل درمان ممکن است کمی درد را احساس کنید؛ اما پس از گذشت یک هفته به‌مرور میزان درد دندان‌ها کاهش پیدا می‌کند. البته شایان‌ذکر است که موارد دیگری نیز در درد کشیدن تأثیر دارد. سن، تنظیم فشار بریس ها در بررسی‌های دندان پزشکی، جنس دندان، استرس مراجعه‌کننده، شدت ناهنجاری دندان‌ها و موارد دیگر بر میزان شدت درد تأثیر دارد.
تفاوت ارتودنسی و کامپوزیت چیست؟
در مواردی که کجی دندان‌ها خفیف باشد می‌توان از کامپوزیت استفاده کرد. به‌طورکلی کامپوزیت بیشتر برای موارد زیبایی به کار می‌رود اما ارتودنسی در کنار زیبایی بیشتر حالت درمانی دارد. در ارتودنسی در صورت مراقبت کردن از دندان‌ها می‌توانید تا پایان عمر خود از زیبایی دندان‌های خود استفاده کنید. کامپوزیت‌ها چنین ویژگی ندارند و طول عمرشان بین ۳ تا ۷ سال است. میزان سایش دندان‌ها نیز در کامپوزیت کمتر است. زیرا براکت‌های ارتودنسی ساییدگی دندان‌ها را بیشتر افزایش می‌دهد. میزان عمر و نوع انجام هرکدام از این روش‌ها نیز از دیگر تفاوت‌های بین آن‌ها است.
پس از ارتودنسی باید چه مواردی را رعایت کنیم؟
متأسفانه، گیرکردن مواد خوراکی بین براکت‌ها و فشار آن‌ها بر روی دندان‌ها می‌تواند احتمال پوسیدگی دندان‌ها را افزایش دهد. همین موارد موجب می‌شود تا بیشتر از سایر مواقع به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهید. از همین رو لازم است تا در طی ارتودنسی مواردی از قبیل استفاده از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه را جدی بگیرید.
سخن پایانی
ارتودنسی دندان یکی از روش‌های مناسب دندانپزشکی به جهت درمان ناهنجاری‌های دندان و فک است. به‌طورکلی انواع مختلفی از ارتودنسی وجود دارد که می‌توانید بر اساس بررسی دندان‌های خود و با مشورت با ارتودنتیست، یکی از آن‌ها را به کار بگیرید.
ارتودنسی ثابت، متحرک، نامرئی و… از انواع مختلف ارتودنسی است. افزایش طول عمر و سلامت دندان‌ها، افزایش میزان زیبایی دندان و موارد دیگر از مزایای استفاده از ارتودنسی است. به‌منظور انجام ارتودنسی می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی مدرن اهواز مراجعه کنید و از مشاوره متخصص ارتودنسی بهره بگیرید.
بدون دیدگاه